حملونقل بار با کشتی یا حمل دریایی از گذشته تا به امروز نقش مهمی در جابهجایی کالا در بین کشورها داشته است. بر اساس آمارهای بینالمللی، انتقال ۹۰ درصد کالاها بین کشورها به روش حمل بار دریایی انجام میشود.
حمل بار دریایی دارای مزایای بسیاری از جمله هزینه کمتر، امنیت و سرعت بالا در حمل، امکان جابهجایی بارهای سنگین و حجیم، کاهش آلودگی و ترافیک، پایداری محیطزیست و… است. اما آشنایی با انواع کشتیهای حملونقل دریایی باعث میشود تا در زمان استفاده از این روش بتوانیم وسیله حملونقل دریایی متناسب با بار و محموله موردنظر خود را انتخاب کنیم. در ادامه این مطلب با کاسپین پورت همراه باشید تا همه چیز را درباره حمل و نقل دریایی بدانید.
انواع کشتیهای باری
حمل و نقل دریایی باتوجهبه نوع بار و مقدار و شرایط نگهداری آن در طول مسیر، با کشتیهای مختلفی انجام میشود.
کشتیهای کانتینر بر (Container Ships)
- این نوع کشتیها برای انتقال بار با استفاده از کانتینرهای استاندارد طراحی شدهاند. این کانتینرها در ابعاد ۲۰ و ۴۰ فوت و با ارتفاع مختلف ساخته میشوند. امروزه بیش از ۵۰ درصد از مبادلات دریایی از طریق کانتینر و کشتیهای کانتینر بر انجام میشود.
کشتیهای چندمنظوره (Multy-Purpose Ships)
این کشتیها برای انتقال بار با ابعاد و سایز مختلف طراحی شدهاند و ظرفیت انتقال بار بهصورت مایع، جامد و بارهای عمومی را بهصورت همزمان دارند. تخلیه و بارگیری محمولههای این کشتی بهوسیله جرثقیلهای موجود در بنادر انجام میشود.
کشتیهای تجاری فله بر (BULK VESSELS)
- این نوع کشتی به منظور حمل و نقل بارها به صورت پودری، خرد و بدون بستهبندی استفاده میشود. کشتیهای فله بر به دلیل ظرفیت بالا و توانایی حمل بارهای ماندگار، برای حمل انبوه محصولاتی مانند غلات، مواد معدنی، زغالسنگ، گندم، کاکائو و غیره، به صورت اجارهای مورد استفاده قرار میگیرند. در فرایند بارگیری و تخلیه بار از این نوع کشتیها، از دستگاههایی مانند نقاله و میخکش استفاده میشود.
کشتیهای دام بر (Livestock Carriers)
این نوع کشتیها برای انتقال انواع و حیوانات با تعداد زیاد مورداستفاده قرار میگیرد. کشتی دام بر مجهز به سیستم تهویه، آب و غذای کافی برای دام در طول مسیر و بهطورکلی محیطی مناسب برای انتقال دام بهصورت زنده است.
کشتیهای تجاری رو-رو (Ro-Ro Vessels)
- این نوع کشتیها برای حمل انواع خودروها و بارهای موجود بر روی وسایل نقلیه سبکوسنگین استفاده میشوند. در این نوع کشتیها به دلیل عدم انتقال بار با استفاده از جرثقیل به داخل کشتی و بارگیری بهصورت مستقیم از طریق خودروی حمل بار، احتمال آسیب به محموله کاهش پیدا میکند.
کشتیهای نفتکش (Oil Tankers)
انواع روشهای حمل و نقل دریایی
- برای انتقال بار با کشتی بین کشورهای مختلف، روشهای مختلفی مورداستفاده قرار میگیرد که تجار و صاحبان بار میتوانند باتوجهبه نیاز و مقصد موردنظر، از روشهای زیر در انتقال کالا و بهطورکلی محموله ارسالی خود استفاده کنند.
حمل مستقیم
در این روش، محموله پس از بارگیری در مبدأ، بدون نیاز به تغییر کشتی یا تغییر کانتینر تا مقصد بهصورت مستقیم منتقل میشود. در روش حمل مستقیم، مدت زمان انتقال کمتر از سایر روشهای حمل دریایی است.
کراس استافینگ (Cross Stuffing)
- کراس استافینگ یکی از روشهای حمل و نقل دریایی است که در آن، محموله در طول مسیر، از یک کشتی به کشتی دیگری (از یک کانتینر به کانتینر دیگر) منتقل میشود. از این روش به دلایل مختلفی مانند عدم امکان بارگیری یا تخلیه مستقیم در بندر مقصد، قوانین گمرکی و تنوع کالا استفاده میشود. از معایب این روش میتوان به افزایش زمان و هزینه حمل اشاره کرد.
ترانشیپمنت (Transshipment)
- ترانشیپمنت یکی از روشهای حمل و نقل دریایی است که در آن، محموله باری از یک وسیله حملونقل بهوسیله حملونقل دیگری برای انتقال نهایی به مقصد در طول مسیر منتقل میشود. در این روش کانتینر ممکن است از کشتی به کشتی یا وسیله نقلیه دیگری منتقل شوند.
حمل و نقل ترکیبی (چندوجهی)
حمل و نقل ترکیبی یک روش حمل و نقل است که از دو یا چند روش مختلف برای انتقال یک محموله استفاده میکند. در این روش، معمولاً محمولهها با استفاده از کانتینر حمل میشوند و سپس از یک وسیله حمل و نقل به وسیله دیگری منتقل میشوند.
یکی از روشهای حمل و نقل ترکیبی، روش چارترینگ است. در این روش، بار بدون بستهبندی و به صورت فله حمل میشود. این نوع حمل و نقل برای کالاهای Bulk Dry مورد استفاده قرار میگیرد، مانند شکر، گندم و میلگرد. حمل این محمولهها از طریق کشتیهایی با قابلیت بارگیری زیاد، یعنی کشتیهای فله بر، صورت میپذیرد. عموماً صاحب کالا یا نماینده وی، کشتی را به صورت کامل اجاره میکند، به عنوان مثال، شخص یا شرکتی که با استفاده از کارت بازرگانی خود اقدام به حمل کالا از چین کرده است.
روش چارترینگ
- این روش حمل برای انتقال بار بدون بستهبندی و بهصورت فله استفاده میگردد. کالاهایی مانند: شکر، گندم، میلگرد و… که به این نوع کالاها Bulk Dry گفته میشود. در این روش، حمل محموله از طریق کشتیهایی با قابلیت بارگیری زیاد (کشتی فلهبر)، صورت میپذیرد. معمولاً صاحب کالا یا نماینده وی (برای مثال شخص یا شرکتی که با استفاده از کارت بازرگانی خود اقدام به حمل کالا از چین کرده است)، کشتی را بهصورت کامل اجاره میکند.
هزینه حمل دریایی کالا
هزینه حمل بار دریایی به عوامل مختلفی مانند نوع کالا، وزن و حجم محموله و فاصله حمل بستگی دارد؛ اما بهطورکلی هزینه حمل به رو دریایی نسبت به سایر روشهای حمل و نقل کالا کمتر است.
بهطورکلی هزینههای حمل و نقل دریایی به دودسته تقسیم میشود:
- هزینههای ثابت که مستقل از وزن و حجم محموله هستند و شامل هزینه اجاره کشتی، هزینه نیروی انسانی، هزینه تعمیر و نگهداری و… است.
- هزینههای متغیر که به وزن و حجم محموله بستگی دارند و شام هزینههای بارگیری و تخلیه، هزینه بیمه، هزینه سوخت و… است.
چند نکته برای کاهش هزینه حمل و نقل دریایی
هزینه حمل کالا از طریق دریا کمتر از سایر روشهای حمل و نقل بار است؛ اما با رعایت چند نکته میتوان هزینه را باز هم کاهش داد. نکاتی مانند:
استفاده از حمل و نقل ترکیبی
بستهبندی مناسب جهت کاهش وزن و حجم محموله
انتقال در زمان مناسب
استفاده از کشتی با ظرفیت بالا
طبق آمار بیشترین حجم تجارت ایران با کشورهای چین و امارات است.
حمل دریایی از چین به ایران
در ایران، حمل و نقل دریایی به دلیل اتصال به آبهای آزاد از منابع متنوعی انجام میشود. شرکتها، تجار و بازرگانان ایرانی بهطور اساسی تمایل دارند کالاهای خود را از بنادر چین، از طریق کشتی و حمل دریایی به بندرعباس یا بندر شهید رجایی ارسال کنند، زیرا از نظر اقتصادی، حمل دریایی از چین، ارزانترین گزینه میباشد. به منظور انجام این عمل، میتوان از سرویسهای حمل کانتینری از چین به ایران، حمل خرده بار و همچنین حمل محمولات به صورت بالک (فله) که توسط خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL)، کشتیرانی چین (COSCO)، کشتیرانی کره جنوبی (HMM)، کشتیرانی تایوان (Ever Green)، کشتیرانی هنگکنگ (OOCL) و سایر شرکتهای بینالمللی از بنادر مختلف جهان به سمت بنادر اصلی ایران مانند بندرعباس (گمرک شهید رجایی) استفاده کرد.
حمل دریایی از دبی به ایران
حمل و نقل دریایی از دبی به ایران، یکی از روشهای محبوب برای واردات کالا از امارات متحده عربی به ایران در بین بازرگانان و واردکنندگان ایرانی است. هزینههای حمل و نقل دریایی از دبی به ایران به عوامل مختلفی مانند وزن، حجم، نوع کالا و بندر مقصد در ایران بستگی دارد. استفاده از کشتی در مراودات تجاری بین ایران و امارات به دلیل امکان انتقال بار در حجم و تناژ بالا و هزینه مناسب، طرفداران زیادی بین تجار دو کشور دارد.
سخن پایانی
به طور کلی، حمل و نقل دریایی به دلیل هزینه کمتر، امکان انتقال محمولههای حجیم، امنیت بالا، کاهش آلودگی و ترافیک و دیگر مزایای مشابه، نقش اساسی در صادرات و واردات جهانی دارد. ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی مناسب و دسترسی به آبهای بینالمللی و بنادری مانند بندر شهید رجایی، بندر انزلی، گمرک بوشهر و سایر بنادر، امکان استفاده از حمل و نقل دریایی را برای تجار و بازرگانان فراهم کرده است. با توجه به انواع مختلف کشتیهای حمل و نقل دریایی و نیازهای مختلف این حمل و نقل، انتخاب نوع مناسب کشتی و روش حمل و نقل برای حمل بار از اهمیت بالایی برخوردار است.
علاوه بر این، حجم بار و نوع کانتینر نیز بر روی هزینه حمل بار با کشتی تاثیر دارد. معمولاً بارها به صورت FCL (Full Container Load) و LCL (Less than Container Load) فرستاده میشود. همچنین، نوع کانتینر نیز بر روی نرخ حمل تاثیر میگذارد؛ کانتینرها به ابعاد و نوع مختلفی تقسیم میشوند، از جمله ۱۰ فوت، ۲۰ فوت، ۴۰ فوت و ۴۰ فوت های کیوب.
از آنجا که نرخ و کرایه حمل بار با کشتی به راحتی قابل دسترسی نیست، برای استعلام نرخ و قیمت حمل دریایی، مناسبتر است با کارشناسان متخصص ما تماس بگیرید.